Chi phí cơ hội là yếu tố được cân nhắc mỗi khi đưa ra quyết định nào đó trong cuộc sống, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hay đầu tư.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp mọi người hiểu rõ chi phí cơ hội là gì, cách tính chi phí cơ hội để luôn đưa ra những quyết định đầu tư hiệu quả.
Chi phí cơ hội là gì?
Chi phí cơ hội là những giá trị, lợi ích của một sự lựa chọn tốt nhất bị bỏ lỡ.
Trong bất kỳ quyết định nào, chúng ta đều phải đưa ra sự lựa chọn hoặc cái này hoặc cái kia. Những giá trị mà đáng ra bạn có thể nhận được từ những phương án tốt nhất nhưng lại bị bỏ qua, đó chính là chi phí cơ hội. Chi phí cơ hội dựa trên cơ sở nguồn lực khan hiếm nên chúng ta luôn phải “chi trả” nó cho sự lựa chọn của mình.
Thực tế, chi phí cơ hội không phải lúc nào cũng là giá trị vật chất. Nó còn có thể là những giá trị trừu tượng mà chúng ta không thể định lượng, chẳng hạn như thời gian, tinh thần, kinh nghiệm,….
Ví dụ, đối với lĩnh vực đầu tư, chi phí cơ hội có thể là những giá trị lợi nhuận mà bạn đã bỏ lỡ. Giống như việc bạn có một khoản tiền, bạn dùng nó để đầu tư chứng khoán thay vì đầu tư vào chứng chỉ quỹ. Trong điều kiện, mức sinh lời của chứng chỉ quỹ ổn định hơn so với đầu tư chứng khoán.
Vậy Chi phí cơ hội ở đây bao gồm:
- Những lợi nhuận mà bạn đã bỏ qua khi không đầu tư vào chứng chỉ quỹ.
- Ngoài ra còn có những chi phí cơ hội khác, đó là kinh nghiệm đầu tư quỹ mở mà bạn bỏ lỡ, thời gian để học tập, trau dồi chuyên môn thay vì “đắm chìm” trong thị trường…
Ưu và nhược điểm của chi phí cơ hội là gì?
Ưu điểm của chi phí cơ hội
- Là căn cứ để cân nhắc được lựa chọn tối ưu nhất:
Việc so sánh lợi ích nhận được hoặc mất đi trước mỗi sự lựa chọn, nhà đầu tư có thể dễ dàng đưa ra quyết định mang lại hiệu quả tối ưu nhất.
- Nhận thức được cơ hội đánh mất
Việc hiểu rõ những giá trị hoặc lợi ích đánh mất từ những phương án không được chọn sẽ giúp chúng ta nắm rõ bức tranh tổng quan. Trên cơ sở đó, bạn có thể kiểm soát tình hình hoặc không quá tiếc nuối nếu chi phí cơ hội quá lớn.
Nhược điểm của chi phí cơ hội
- Cần thời gian: Việc tính toán chi phí cơ hội cần có thời gian để so sánh và cân nhắc giữa những sự lựa chọn. Với những trường hợp cần đưa ra quyết định nhanh, nếu tính toán chi phí cơ hội vội vàng có thể dẫn đến sai sót.
- Khó định lượng chính xác: chi phí cơ hội thường là những dự tính mà chúng ta ước lượng trong tương lại, do vậy đôi khi nó khó có thể định lượng một cách đẩy đủ, chi tiết và chính xác.
Công thức tính chi phí cơ hội
Chi phí cơ hội là chênh lệch giữa phần lợi nhuận từ phương án tốt nhất với lợi nhuận từ phương án mà bạn chọn.
Công thức cụ thể: OC = FO – CO
Trong đó:
- OC (Opportunity cost): Chi phí cơ hội
- FO (Return on best foregone option): Lợi nhuận của phương án (lựa chọn) tối ưu nhất mà bạn bỏ qua
- CO (Return on chosen option): Lợi nhuận của phương án mà bạn lựa chọn
Lưu ý: Trong rất nhiều phương án mà bạn bỏ lỡ, công thức được tính dựa trên lợi nhuận của phương án tốt nhất. Bởi vì thông thường chúng ta chỉ có thể chọn 1 phương án và bỏ lỡ 1 hoặc nhiều phương án còn lại. Nghĩa là bạn phải xác định được đâu là phương án tốt nhất trong số những phương án mà mình không lựa chọn để tính ra chi phí cơ hội.
Hy vọng với những chia sẻ trên đây, nhà đầu tư có thể hiểu được chi phí cơ hội là gì và tính toán được chi phí cơ hội mỗi khi cần đưa ra quyết định đầu tư.
Xem thêm:
- Cái giá của sự trì hoãn trong đầu tư
- Công thức tính lãi kép và vai trò của lãi kép trong đầu tư
