1. Tác giả Nguyễn Du:
Nguyễn Du, còn có bút danh Tố Như, tự là Thanh Hiên, sinh năm 1765 tại kinh đô Thăng Long (nay là Hà Nội). Thân phụ là Nguyễn Nghiễm (1708-1776), là một vị quan giữ chức chức Tham Tụng (đại thần) thời Lê, quê ở xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Thân mẫu là bà Trần Thị Tần quê ở Kinh Bắc – Bắc Ninh.
Nguyễn Du đã để lại nhiều kiệt tác văn học bằng cả chữ Hán và chữ Nôm. Các tác phẩm bằng chữ Hán của ông gồm có “Thanh Hiên thi tập” gồm 78 bài thơ được viết chủ yếu trước khi ông vào triều Nguyễn. “Nam Trung tạp ngâm” gồm 40 bài thơ Nam Trung tạp ngâm, ông viết từ năm 1805 đến cuối năm 1812 khi ông làm quan ở Huế, Quảng Bình và các vùng phía Nam Hà Tĩnh. “Bắc Hành Tạp Lục” gồm 131 bài thơ được viết trong chuyến đi ngoại giao của ông đến Trung Quốc.
Các tác phẩm bằng chữ Nôm của ông gồm có “Đoạn trường tân thanh” hay còn gọi là “Truyện Kiều” gồm 3254 câu thơ lục bát. Văn Chiêu Hồn, tên gốc là Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh, là một sáng tác trữ tình gồm 184 câu thơ theo thể song thất lục bát. “Thác Lời Trai Phường Nón” gồm 48 câu thơ theo thể lục bát, miêu tả lời tỏ tình của một chàng trai với cô gái xứ lụa. “Văn tế sống Trường Lưu Nhị Nữ” gồm 98 câu thơ, được viết theo thể văn tế.
2. Giới thiệu về Tác phẩm Truyện Kiều:
Ban đầu được đặt tên là “Đoạn trường tân thanh”, Truyện Kiều của Nguyễn Du là một tác phẩm truyện thơ nôm lục bát dựa trên cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc). Tuy mượn bối cảnh xã hội Trung Quốc đời nhà Minh (tức năm Gia Tĩnh triều Minh), nhưng tác phẩm này thực ra là một bức tranh rộng lớn về cuộc sống thời đại của nhà thơ. Với 3254 câu lục bát, Truyện Kiều kể về cuộc đời 15 năm lưu lạc, chìm nổi của Thúy Kiều, người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng vì gia biến phải bán mình chuộc cha, rơi vào cảnh “Thanh y hai lượt, thanh lâu hai lần”, bị các thế lực phong kiến dày xéo, chà đạp.
3. Kể tóm tắt Truyện Kiều theo ba phần của tác phẩm:
Phần thứ nhất: Gặp gỡ và đính ước
Phần thứ hai: Gia biến và lưu lạc
Trong khi Kim Trọng về quê chịu tang chú, gia đình Kiều mắc oan và Kiều bán mình chuộc cha. Nàng bị lừa gạt và đẩy vào lầu xanh, nhưng sau đó được cứu bởi Thúc Sinh. Kiều bị vợ cả của Thúc Sinh ghen tuông và phải trốn đến nương nhờ nơi cửa Phật. Sau đó, Kiều lại rơi vào lầu xanh và gặp Từ Hải, một anh hùng giúp nàng báo thù. Tuy nhiên, Từ Hải bị giết và Kiều phải hầu đàn, hầu rượu Hồ Tôn Hiến. Cuối cùng, Kiều được cứu và lần thứ hai nương nhờ nơi cửa Phật.
Phần thứ ba: Đoàn tụ
