Bài viết này chúng tôi sẽ giải đáp phần nào những câu hỏi về 1 trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại Vườn treo Babylon. Điều tạo nên sự bí ẩn của kì quan này có lẽ bởi các nhà khảo cổ chưa bao giờ tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của nó. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những câu hỏi để giải mã bí ẩn vườn treo Babylon dưới bài viết này:
1. Vườn treo Babylon ở đâu?
Vườn treo Babylon nằm ở thành phố cổ đại Babylon, gần thành phố Hillah tỉnh Babil, Iraq ngày nay.
Babylon nằm ở khu vực Trung Đông, phía Tây Nam Châu Á, giáp với Arab Saudi và Kuwait về phía Nam, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria về phía Bắc, Iran về phía Đông và Jordan về phía Tây. Babylon là một trong những thành phố nổi tiếng nhất thời cổ đại. Theo Britannica, di tích Babylon nằm bên bờ sông Euphrates ở Hillah, Babil của Iraq, cách thủ đô Baghdad khoảng 85 km về phía Nam. Đây từng là thủ phủ của miền Nam Mesopotamia (Lưỡng Hà) từ đầu thiên niên kỷ thứ hai đến đầu thiên niên kỷ thứ nhất trước Công nguyên và là thủ đô của Đế quốc Tân Babylon (Chaldean) vào thế kỷ thứ 7 và thứ 6 trước công nguyên.
2. Truyền thuyết về Vườn treo Babylon:
Vườn Treo Babylon được công nhận là một trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại thường xuyên được nhắc đến trong nền văn hóa Hy Lạp cổ đại. Được cộng đồng khảo cổ ca ngợi là một thành tựu đáng chú ý của kỹ thuật kiến trúc, nó có một loạt các khu vườn bậc thang được trồng nhiều loại cây, cây bụi và dây leo để tạo nên một ngọn núi lớn bằng gạch bùn màu xanh lá cây. Vườn treo được cho là đã được xây dựng tại thành phố cổ Babylon, gần thành phố Hilla thuộc tỉnh Babylon, Iraq ngày nay. Tên của nó có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp kremastós (κρεμαστός có nghĩa là “treo trên”), dùng để chỉ những cây được trồng trên các cấu trúc cao như ban công hoặc sân thượng.
Theo một truyền thuyết, Vườn treo nằm cạnh một cung điện rất lớn được gọi là Phép lạ của con người, được xây dựng bởi Nebuchadnezzar II cho vợ của ông trong thời kỳ Tân Babylon (trị vì 605-562 trước Công nguyên) – Amytis người Media, để bà vơi đi nỗi nhớ quê hương, nơi có núi xanh, nước xanh. Một tu sĩ người Babylon, Berossus đã ghi chép điều này vào khoảng năm 290 TCN, và đã được Josephus dẫn lại sau này. Ngoài ra vườn treo này cũng được gắn liền với tên vị nữ vương huyền thoại – Semiramis – người đã trị vì Babylon vào thế kỷ thứ 9 TCN, vì vậy vườn treo Babylon còn được gọi với tên khác là Vườn treo của Semiramis.
3. Vườn treo Babylon có gì đặc biệt?
Các nhà sử học còn dựa vào những ghi chép của một số nhà học giả cổ trước đây, những người đã nghiên cứu và nhắc đến khu vườn này. Vào thế kỷ thứ nhất TCN, nhà địa lý Strabo và nhà sử học Diodorus Siculus đều mô tả vườn treo Babylon như một “kỳ quan”. Diodorus xứ Sicily, một tác giả người Hy Lạp, đã mô tả khu vườn vô cùng chi tiết trong bộ sách Bibliotheca historica của chính mình làm tác giả. Cũng như Philo, ông đã trình bày chi tiết một hệ thống “dầm” định hình đầy phức tạp: Chúng bao gồm “một lớp lau sậy trộn nhựa đường. Bên trên lát hai lớp gạch nung, được kết dính bằng xi-măng. Tiếp phía trên phủ lớp chì để độ ẩm của đất không thể thấm xuống tầng dưới.” Theo Diodorus, các lớp này tăng dần từ dưới lên theo trình tự từng bậc thang. Các loài cây được trồng dày đặc với kích thước to lớn và mang một sức hấp dẫn lạ thường, có thể mang lại niềm vui cho người xem”, người ta tưới chúng “bằng hệ thống đưa nguồn nước dồi dào từ sông lên”.
4. Vườn treo Babylon có thật hay không?
Trong nhiều thế kỷ, các nhà nghiên cứu vẫn không xác định được vị trí thực sự của vườn treo Babylon. Đây là công trình duy nhất trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại chưa tìm ra địa điểm chính xác.
Giới khoa học vẫn cho rằng thành phố cổ và vườn treo do người Babylon xây dựng trong thời vua Nebuchadnezzar II trị vì từ năm 605 đến 562 trước CN. Vua cho xây dựng khu vườn để hoàng hậu vơi bớt nỗi nhớ nhà.
Vì không có bằng chứng cụ thể, nên có ý kiến cho rằng vườn treo chỉ là thần thoại. Tuy nhiên, các đoạn văn mô tả về khu vườn có trong một số thư tịch Hy Lạp và La Mã cổ đại khiến nhiều nhà sử học khẳng định khu vườn treo có thật.
5. Có gì đặc biệt trong kiến trúc của Vườn treo Babylon?
Khu vườn được xây dựng trên một ngọn đồi nhỏ, hình vuông, có 4 tầng, mỗi tầng cách nhau 25m, mỗi tầng là một khu vườn, nối với nhau bằng một cầu thang khá rộng.
Tầng trệt rộng 60.516m2, nằm trên hệ thống 625 cột. Hệ thống cột này càng lên cao càng hẹp, số lượng cột ngày càng ít đi, tầng 2 có 441 cột, tầng 3 có 289 cột, tầng trên cùng có 169 cột, kích thước ngày càng nhỏ lại.
Tầng trên cùng chỉ bằng một nửa kích thước của tầng dưới cùng. Toàn bộ khu vườn treo giống như một tòa tháp bậc thang, đây là một dạng kiến trúc rất phổ biến ở lưu vực Lưỡng Hà.
Nền nhà sàn được làm bằng đá tảng, mỗi tảng dài 5m, rộng 1,2m, được trải nhựa, sau đó lát gạch, cuối cùng là một lớp chì, trên cùng là một lớp đất màu.
Khu vườn đầy hoa thơm cỏ lạ, cây cỏ quý hiếm mang về từ những nơi vua sang xâm lược. Do được xây dựng tại nơi đầu gió, nên mỗi mùa hoa nở, gió mang hương thơm lan toả khắp một vùng rộng lớn.
Trong vườn treo có hệ thống đài phun nước gồm hai bánh xe lớn được kết nối với các hộp gỗ bằng dây xích. Khi bánh xe quay, xích và thùng cũng chuyển động, đưa nước từ thùng dưới lên trên để tưới cây.
Để tưới hoa và cây cối trong vườn, các nô lệ phải thay phiên nhau gánh nước từ sông Euphrates về vườn. Nước được hút từ 3 giếng được trang bị máy ép thủy lực quay với hệ thống gầu nâng trên cao và chảy theo các rãnh thoai thoải để tưới cho toàn bộ khu vườn.
Theo mô tả trong các ghi chép lịch sử, có thể khẳng định Vườn treo Babylon là một thành tựu phi thường của kỹ thuật kiến trúc cổ đại.
6. Tại sao là Vườn treo Babylon nhưng lại nằm ở Nineveh?
Nếu giả thuyết này đúng, nó sẽ giải quyết được một bí ẩn lớn trong khảo cổ, và lúc đấy sẽ chẳng còn mấy ai nghi ngờ rằng Vườn treo Nineveh có thật sự là một kỳ quan hay không.
